นิมิตฺตํ สาธุรูปานํ, กตญฺญูกตเวทิตา,
ความกตัญญูกตเวที เป็นเครื่องหมายของคนดี
เนื่องจากในปัจจุบันความเจริญก้าวหน้าทางการแพทย์ดีกว่าในอดีตทำให้ทั่วโลกรวมทั้งประเทศไทย มีประชากรผู้สูงอายุเพิ่มมากขึ้น การดูแลผู้สูงอายุจึงมีความจำเป็นอย่างยิ่ง เพราะผู้สูงอายุเป็นผู้ที่ทำคุณประโยชน์
ต่อครอบครัว และสังคมมาก่อน จึงเป็นโอกาสดีที่จะตอบแทนดูแลท่านเหล่านั้นเฉกเช่นกับท่านที่เคยดูแลเรามาก่อน

คนในครอบครัวจำเป็นต้องเข้าใจธรรมชาติและการเปลี่ยนแปลงของผู้สูงอายุ เพราะทุกคนจะต้องเป็นผู้สูงอายุอยู่แล้ว ขึ้นกับระยะเวลาความช้าหรือเร็วของการเข้าสู่ความชราของแต่ละคน ได้แก่ สิ่งแวดล้อม การดูแลสุขภาพ พันธุกรรม ของแต่ละคน
การเข้าสูภาวะการเป็นผู้สูงอายุ จะนำมาซึ่งการเปลี่ยนแปลงหลักๆ 3 อย่างได้แก่
1.) การเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกาย
2.) การเปลี่ยนแปลงทางด้านจิตใจ
3.) การเปลี่ยนแปลงทางด้านสังคม
การเปลี่ยนแปลงที่ชัดเจนที่สุดคือด้านร่างกายมีลักษณะค่อยเป็นค่อยไป และเป็นการเปลี่ยนแปลงในทางเสื่อมโดยสภาพการทำงานของระบบต่างๆ ของร่างกายลง
วิธีการดูแลผู้สูงอายุก็คือการชะลอความเสื่อมทางด้านร่างกาย โดยปัจจัยที่สำคัญมีอยู่ 4 ด้านคือ
ปัจจัยทั้ง 4 ประการนี้เป็นสิ่งจำเป็นสำหรับผู้สูงอายุทุกคน ถ้าหากผู้สูงอายุมีปัญหาสุขภาพที่เฉพาะเจาะจง เช่น มีป่วยเป็นโรคเรื้อรัง หรือมีความพิการ ผู้สูงอายุเหล่านี้จำเป็นต้องได้รับการดูแลมากขึ้นเป็นพิเศษ
การดูแลผู้สูงอายุด้านจิตใจ ปัญหาที่พบบ่อยได้แก่ความซึมเศร้า ความวิตกกังวล และความรู้สึกสิ้นหวัง ครอบครัวและผู้ดูแลผู้สูงอายุจำเป็นต้องเข้าใจและหาทางช่วยเหลือ ซึ่งปัญหานี้มักได้รับการละเลยมาก
โดยที่คนส่วนใหญ่มักคิดว่าเป็นเพราะผู้สูงอายุไม่เข้มแข็ง ฟุ้งซ่านไปเองหรือเรียกร้องความสนใจ ซึ่งในความเป็นจริงแล้วอาการเหล่านี้ เป็นภาวะเจ็บป่วยอย่างหนึ่งแต่เป็นอาการเจ็บป่วยทางจิตใจซึ่งต้องการการดูแลและช่วยเหลือด้วยความเข้าใจ และหากจำเป็นอาจต้องพึ่งการรักษาด้วยการใช้ยาหรือการบำบัดเฉพาะ
การดูแลผู้สูงอายุด้านการเปลี่ยนแปลงทางสังคม จะเห็นได้ว่าผู้สูงอายุมีกิจกรรมหรือมีส่วนร่วมทางสังคมลดลง และสังคมก็ยอมรับและให้โอกาสในการเข้าร่วมกิจกรรมของผู้สูงอายุน้อยลงด้วย การมีกิจกรรมน้อยลงนี้ทำให้ผู้สูงอายุมีความรู้สึกในคุณค่าของตนเองลดลง
ขาดการเรียนรู้และแลกเปลี่ยนจากสังคม การรับรู้ข้อมูลข่าวสารลดลง และนำไปสู่การแยกห่างจากสังคมอย่างสิ้นเชิง ปัญหาด้านสังคมและจิตใจมักมีความเกี่ยวเนื่องสัมพันธ์กันเสมอ การส่งเสริมด้านนี้ควรเริ่มตั้งแต่ในครอบครัวโดยการให้โอกาสผู้สูงอายุได้มีส่วนร่วมในการคิดและตัดสินใจ
เกี่ยวกับความเป็นไปในบ้านและหากเป็นไปได้ควรสนับสนุนและให้โอกาสผู้สูงอายุ ได้ร่วมกิจกรรมทางสังคมตามความชอบและความสนใจของผู้สูงอายุ
การดูแลและส่งเสริมสุขภาพสำหรับผู้สูงอายุ ครอบครัวและตัวผู้สูงอายุเองมีบทบาทสำคัญยิ่ง ประการแรกครอบครัวต้องเข้าใจและตระหนักถึงความสำคัญ ตลอดจนมีเจตคติที่เหมาะสมต่อความสูงวัยเสียก่อน
จึงจะทำให้การดูแลและเอื้ออาทรผู้สูงอายุมีคุณค่าอย่างแท้จริง ความรู้ในการดูแลและการปฏิบัติต่อผู้สูงอายุเป็นสิ่งที่แสวงหาและทำความเข้าใจได้ไม่ยาก
แต่การส่งเสริมให้ครอบครัวตระหนักถึงความสำคัญและความจำเป็นที่ครอบครัวจะต้องให้การสนับสนุนผู้สูงอายุอย่างถูกต้องเหมาะสมเป็นเรื่องที่สำคัญกว่า

และนี่ก็เป็นข้อคิดสำคัญของการดูแลและส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ อยู่ที่ความเข้าใจ ความตระหนักในความสำคัญ และควรถือเป็นภารกิจของครอบครัวในการสืบทอดเจตนารมณ์ไปยังลูกหลาน
ซึ่งเป็นวัฒนธรรมที่ดีงามในการดูแลผู้สูงวัย ให้ท่านมีคุณภาพชีวิตที่ดีและมีความสุขตามสมควร